Mową posługujemy się na co dzień, wypowiadając tysiące słów, gestykulując i wyrażając emocje za pomocą mimiki twarzy. To właśnie komunikacji zawdzięczamy możliwość werbalizacji myśli, wydawania opinii, załatwiania dużej ilości spraw, a także budowania relacji. Natomiast bardzo często to błędy komunikacji są przyczyną powstawania konfliktów i nieporozumień. Szacuje się, że wiele sytuacji trudnych, wywołujących stres można, by uniknąć gdyby nie błędy w komunikacji.
Do najczęstszych barier komunikacyjnych zalicza się niedopowiedzenia, stosowanie skrótów myślowych, brak aktywnego słuchania, egocentryzm czy rozmowy w pośpiechu, nasycone silnymi emocjami. Warto mieć świadomość, iż w komunikacji nie bierze udziału tylko mowa. Jest ona bowiem otoczona dużą ilością czynników, które wpływają na ton wypowiedzi jak i interpretację słów odbiorcy. Do takich czynników należy chociażby samopoczucie czy nastawienie do rozmówcy.
Czy istnieją uniwersalne wskazówki jak się efektywnie komunikować?
Oczywiście, że TAK! Przede wszystkim stosuj komunikat typu JA! Wyrażaj swoje myśli w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Świadczy to o tym, iż bierzesz odpowiedzialność za swoje słowa i czyny. Bazuj na faktach, a nie ocenach i opiniach. Unikaj określania innych osób, opisuj raczej ich zachowania. W obliczu problemu, lub sytuacji kiedy każdy z rozmówców ma inne zdanie, zapisz fakty, określ swoje emocje i wskaż możliwy dla siebie kompromis.
W komunikacji interpersonalnej często szwankuje nieumiejętność radzenia sobie z krytyką ze strony innych. Nie lubimy kiedy ktoś komentuje nasze zachowanie jeśli robimy coś źle. W drugą stronę działa to zupełnie inaczej – chętnie przyjmujemy komplementy i komentujemy zachowanie innych. W obliczu krytyki spróbuj ją po prostu przyjąć, powiedz: „Dziękuję za Twoją opinię, mam jednak inne zdanie”. „Nie zgadzam się z tym, że…” Gdyby wszyscy ludzie na ziemi mieli takie samo zdanie, świat rozwijałby się o wiele wolniej. Nasza różnorodność i różnice w postrzeganiu są skarbnicą wiedzy i pomysłów ale też i źródłem konfliktów. Szanuj zdanie innych; każdy ma prawo do odmiennej opinii. W komunikacji z innymi osobami stosuj nadrzędną zasadę – werbalizuj swoje potrzeby i oczekiwania. Nikt nie będzie się domyślał twoich myśli.
Kluczową zasadą budowania efektywnych relacji interpersonalnych jest również umiejętność słuchania. Często, szczególnie w pośpiech lub pod wpływem emocji zamiast słuchać rozmówcy zastanawiamy się w głowie co jeszcze chcemy powiedzieć. Skutkuje to tym, iż wypowiedź rozmówcy nie jest dokładnie analizowana, ponieważ jesteśmy skupieni na sobie. W komunikacji warto też unikać długich zdań i wypowiedzi. Lepiej powiedzieć coś krócej, a konkretniej.
Parafrazując słowa Jordiego Savalla, „kiedy coś robię – oddaję się temu bez reszty”, można powiedzieć, że komunikacja oparta o uważność na reakcje własne i reakcje drugiej osoby jest czynnikiem sukcesu oraz przyczynia się do poczucia wewnętrznego spełnienia.
