Grywalizacja to szerokie pojęcie, które definiuje się jako wykorzystanie elementów gry w kontekście nie związanym z samą ideą grania, a mające na celu angażowanie ludzi, motywowanie do działania, pobudzanie do nauki i rozwiązywania problemów przy osiąganiu przy tym pożądanych zachowań lub innych założonych celów. Wykorzystanie gier w szkoleniach zapewnia efektywne nauczanie, poznanie poprzez doświadczenie, a także stanowi urozmaicenie warsztatu.
Rynek gier, począwszy od tych komputerowych, poprzez gry planszowe, karciane i strategiczne przechodzi swoisty renesans. Poziom skomplikowania gier i ich elementy planowania, a także i wykorzystania efektu synergii są zaskakujące. Gry znalazły również swoje szerokie zastosowanie w szkoleniach biznesowych poświęconym takim zagadnieniom jak umiejętności zarządzania zasobami ludzkimi, przywództwo, komunikacja, rozwój osobisty, zarządzanie czasem oraz planowanie. Gry szkoleniowe coraz chętniej wykorzystywane są w szkoleniach, umożliwiają one możliwość empirycznego przećwiczenia teoretycznych zagadnień, a także są dużym urozmaiceniem i sposobem na nudne, ciągnące się godzinami prezentacje w power poncie.
Wykorzystanie gier w szkoleniach zapewnia tzw. FLOW, czyli uskrzydlenie, zaangażowanie. Jest to stan opisany przez psychologa węgierskiego pochodzenia Mihálya Csíkszentmihályiego, według którego wywołany jest on całkowitym oddaniem się jakiejś czynności, zadaniu. Jest to stan, w którym następuje rozwój.
Gry szybko i skutecznie wspomagają rozwój coraz bardziej cenionych w organizacjach kompetencji, takich jak:
- poruszanie się w sytuacjach niejednoznacznych, gdzie nie ma pełnego dostępu do informacji,
- dostrzeganie długofalowej perspektywy,
- intuicję opartą na doświadczeniu,
- uczenie się przez porażki i akceptację dla błędów, które wkodowane są w proces eksperymentowania,
- komunikację, współpracę, kreatywność, wytrwałość, orientację na cel, przywództwo.
Występują dwa główne typy gier szkoleniowych: częściowe symulacje odzwierciedlające rzeczywistość biznesową oraz gry przenoszące uczestników w abstrakcyjne otoczenie. Pierwszy typ pozwala na przećwiczenie kompetencji biznesowych w sytuacjach zbliżonych do realnych wyzwań z życia zawodowego. Drugi typ powoduje, że gracze wyłączają kontrolę, dzięki czemu mogą doświadczyć zamodelowanych sytuacji i zrozumieć w jaki sposób zachowują się w obliczu różnych zjawisk, np. zmiany organizacyjnej.
Mówiąc o grywalizacji, nie możemy pominąć aspektu rywalizacji. Projektując czy wybierając grę szkoleniową należy pamiętać, że rywalizacja nie jest jej głównym celem. Ostatecznie gamifikacja jest narzędziem, które pomaga motywować uczestników w procesie rozwoju i często ułatwia przekazanie materiału. „Gamifikacja polega na uczeniu się” – mówi Marcus Warn, dyrektor ds. Globalnego uczenia się i rozwoju w Spotify. Jeśli nagroda w grywalizacji szkoleniowej jest zbyt duża lub wynik jest zbyt ważny (np. kwoty pieniężne), wówczas uczestnicy skupiają się wyłącznie na wygrywaniu, a nie na uczeniu się. Stąd nie należy akcentować wygranej, a pokazywać cel, wskazywać do czego uczestnicy gry dążą.
Reasumując, w ciągu ostatnich kilku lat grywalizacja zaczęła odgrywać coraz większą rolę w organizacjach. Poszukując nowego sposobu na budowanie zaangażowania, wynagradzanie i rozwój pracowników, firmy zwracają się w kierunku grywalizacji. Gry biznesowe, szkoleniowe zaczęto włączać się w rzeczywiste procesy, takie jak rekrutacja, uczenie się i motywacja. Dynamicznie rozwijająca się dziedzina grywalizacji odgrywa obecnie kluczową rolę w zwiększaniu wydajności sprzedaży, obsługi klienta i szkoleń. Aby rozwiązania oferowane przez grywalizację były skuteczne, gra musi być dobrze zaprojektowana, a także poprowadzona przez doświadczonego trenera.
