Zapewne każdy z nas zna osobę, którą podziwia za to, iż jest ona dobrym słuchaczem, a w bardzo stresujących sytuacjach potrafi odpowiedzieć asertywnie i stosownie do sytuacji, podczas kiedy większość z nas reaguje spontanicznie i czasem powie co ślina na język przyniesie, żałując iż posłuchało się swoich emocji. Dlaczego mimo posiadanej przez nas wiedzy, iż emocje zazwyczaj nie są dobrym doradcą często im ulegamy? Aby to wyjaśnić, w pierwszej kolejności należy przytoczyć uniwersalną definicję emocji. Emocje to automatyczne reakcje na bodziec, pojawiające się nagle.
O osobach cechujących się wysokim poziomem inteligencji emocjonalnej mówimy gdy w obliczu np. konfliktu lub presji czasu potrafią spojrzeć na problem z wielu perspektyw, utrzymać spokój i podjąć trafne decyzje bazując na faktach, a nie na emocjach. Tacy ludzie cechują się również zdolnością do odczytywania emocji otoczenia, co pozwala sprawnie zarządzać relacjami.
Inteligencja emocjonalna to zdolność rozpoznawania emocji, rozumienia tego z jakiego powodu się pojawiły, a także jak wpływają na ludzi wokół nas. Amerykański psycholog Daniel Goleman w swojej książce poświęconej tematyce inteligencji emocjonalnej wskazuje na istnienie pięciu elementów składających się na inteligencję emocjonalną.
Pierwszym z nich jest samoświadomość, czyli zdolność do rozpoznania własnych emocji i identyfikacji ich źródeł. Osoby cechujące się samoświadomością znają swoje mocne strony oraz ograniczenia, stąd wiedzą na co mogą sobie pozwolić w danej sytuacji.
Drugi element to regulacja stanów emocjonalnych, polegająca na kontroli emocji i impulsów, które skłaniają nas do podjęcia działań. Osoby z wysokim poziomem inteligencji emocjonalnej nie pozwalają sobie na przeżywanie zbyt intensywnie emocji, co często powodowane jest tak zwanym potocznie nakręcaniem się i snuciem wielorakich scenariuszy. Umiejętność powiedzenia „nie” swoim myślom to cecha osób umiejących kontrolować własne stany emocjonalne.
Trzeci element to motywacja rozumiana jako determinacja do pokonywania trudności oraz nastawienie na poszukiwanie rozwiązań, kosztem rozpamiętywania i poszukiwania winnych.
Czwarty element to empatia, która odnosi się do umiejętności rozpoznawania oraz reagowania na emocje innych osób z otoczenia. Osoby empatyczne potrafią skutecznie rozpoznawać emocje innych, co w rezultacie pomaga im w budowaniu relacji. Dzięki takim kompetencją unikają one szufladkowania, stereotypowego myślenia a przez to błędnych oceń.
Ostatni już element inteligencji emocjonalnej wskazany przez Golemana to kompetencje społeczne związane chociażby z komunikacją, asertywnością, umiejętnością podejmowania współpracy i otwartością w stosunku do innych.
Aby rozwijać inteligencje emocjonalną można wziąć udział w szkoleniu lub spotkać się na sesje z coachem. Pracę nad inteligencją emocjonalną należy rozpocząć od koncentracji uwagi na rozwijaniu swoich umiejętności w zakresie wskazanych powyżej 5 elementów inteligencji emocjonalnej. Pierwszym krokiem pracy nad emocjami jest obserwacja siebie w kierunku identyfikacji tego jakie sytuacje wywołują w nas silne emocje oraz jak inni reagują na nasz sposób zachowania i wypowiadane komunikaty, a także jakim kluczem kierujesz się oceniając sytuacje i myśląc o innych ludziach np. czy są to stereotypy czy może analiza faktów? Przeanalizuj także jak zachowujesz się w sytuacjach stresowych, czy denerwujesz się za każdym razem, gdy coś nie dzieje się po twojej myśli?
Umiejętność zarządzania emocjami i relacjami jest bardzo ważna dla wszystkich osób ale szczególnie dla liderów, więc rozwijanie i wykorzystywanie inteligencji emocjonalnej w pracy zawodowej jest kluczowe z punktu widzenia przywództwa. Umiejętność zachowania spokoju i kontroli emocji w trudnych sytuacjach jest wysoko cenioną umiejętnością zarówno w świecie biznesu jak i poza nim.
