Przewodzenie ludziom, kierowanie zespołem czy nawet uczenie dzieci w szkole, wymaga, aby osoba stojąca na czele, budziła szacunek i uznanie wśród słuchaczy. Bez umiejętności skupienia na sobie uwagi niemożliwym staje się zrealizowanie zamierzonych celów. Niektórzy miano autorytetu otrzymują ze względu na pełnione przez siebie stanowisko, a niektórzy muszą na nie ciężko zapracować, bo przecież celem nauczyciela, trenera, jak i lidera jest to, aby potocznie mówiąc, nie dać sobie wejść na głowę. Jest to niezmiernie trudne w dobie Internetu, kiedy dystans jest bardzo skrócony, a wszyscy staramy się nie być zbyt formalni. Zbudowanie relacji, która pozwoli na efektywną pracę zespołu, wymaga dużej ilości doświadczenia oraz umiejętności społecznych.
W hierarchii firmy osoby zarządzające otrzymują autorytet formalny, niemniej jednak to nie wystarczy, aby podwładni szanowali swojego przełożonego i wykonywali rzetelnie jego polecenia. Do kluczowych zadań lidera należy przydzielanie i rozliczanie zadań, kontrolowanie, monitorowanie, planowanie i organizowanie pracy, szkolenie, motywowanie, a także dbanie o własny wizerunek. Wykonując te wszystkie obowiązki ważne jest, aby ciągle pracować na swój autorytet. Uważa się, iż jest pięć wymiarów, które decydują o tym, jak postrzegają nas inni ludzie oraz czy pójdą za nami w kierunku postawionych celów.
Pierwszy wymiar dotyczy umiejętności budowania i utrzymywania relacji. Mówiąc o szefie z prawdziwego zdarzenia zawsze podkreśla się walory związane z komunikacją i umiejętnością aktywnego słuchania innych. Dobry szef to taki, którego się po prostu lubi. Efektywny przywódca, któremu zależy na poprawnych relacjach, musi pytać o opinie pracowników w taki sposób, aby czuli się ojcami sukcesu. Ludzie muszą stanowić podmiot, a nie przedmiot do realizacji celów. Oczywiście jest też styl dyrektywny, zwany autokratycznym, który jest owocny, ale na krótką metę. Ze względu na brak relacji i bezwzględną władze jednej jednostki bardzo niska jest motywacja do pracy wśród pracowników. Charakterystyczną cechą pracy zespołów prowadzonych przez liderów pozbawionych umiejętności tworzenia relacji jest efektywna praca jedynie w czasie bezpośredniego nadzoru.
Drugi wymiar związany jest z wiedzą i kompetencjami. Przywódca to fachowiec, musi się znać na danej profesji i wiedzieć, gdzie podąża jego firma, a także jakie cele są do zrealizowania. Zespół współpracowników powinien wiedzieć, że przewodzi im osoba mądra i wykształcona. Autorytet związany z kompetencjami buduje się pozytywnym nastawieniem do pracy i zespołu, a także otwartością na nowe informacje. Przełożony powinien być pewny siebie, a wiedza na temat tego, co i jak się robi, musi być połączona z wiarą w sukces i ludzi. W przypadku kiedy szef ma mniejszą wiedzę od pracowników, to nie może bać się pytać i uczyć się od swoich podwładnych, przyswajając wiedzę w szybkim tempie, nie udając jednak, że wie, jeśli jest dokładnie odwrotnie.
Trzeci wymiar to moralność. Pracownicy oczekują poszanowania dla określonych norm społecznych, uczciwości, a także równego traktowania. Aktywności podejmowane przez lidera powinny być podporządkowane działaniom na rzecz wartości wyższych np. dobro człowieka. Takie zachowania sprawią, że ludzie pójdą za przełożonym i będą naprawdę go szanować. Osoba o autorytecie moralnym staje się wzorem postępowania, ze względu na cechy swego charakteru oraz działanie na rzecz innych, potrzebujących wsparcia. Takiego lidera można poznać po tym, iż zawsze będzie działał uczciwie i poproszony o pomoc, znajdzie czas by jej udzielić.
Czwarty wymiar nawiązuje do sposobu użycia przewagi i siły wynikającej z pełnionej funkcji. Tutaj ważne są takie umiejętności jak obiektywność w ocenie, sposób udzielania informacji zwrotnej, przydzielania obowiązków i delegowania zadań. Przed przystąpieniem do realizacji celu w ramach współpracy zespołowej należy ustalić określony wzór zasad i reguł oceny np. pracy pracowników. Lider musi bezwzględnie stosować się do ustaleń i wyciągać konsekwencje często trzymając swoje nerwy na wodzy. Odejście, choćby jednorazowe, burzy autorytet niekiedy już bezpowrotnie. Ludzie mają wrodzone poczucie sprawiedliwości i chcą wiedzieć czego się od nich chce. Dobry przywódca to taki, który umie zmotywować pracowników, jest opanowany i panuje nad swoimi emocjami. Częste zmiany zdania, bądź reagowanie na sytuacje w sposób zbyt gwałtowny, nie budzi wśród pracowników szacunku. Podobnie jest w przypadku manipulacji, bądź zastraszania.
Piątym elementem jest odpowiedzialność. Za autorytety uważa się osoby, które zawsze mają pod kontrolą całą sytuację i w ich obecności można czuć się bezpiecznie i pewnie. Bardzo ważnymi momentami w budowaniu autorytetu są sytuacje kryzysowe, kiedy sposób radzenia sobie z problemem oraz zachowanie zimnej krwi wiele mówi o człowieku.
Dużo badań poświęcono na wyjaśnienie sporu, czy podane wyżej cechy przywódcy są wrodzone, czy też można je nabyć. Liderem, tak jak i handlowcem, może zostać każdy, jednakże część osób na tych stanowiskach nie będzie efektywna, bo praca nie jest zgodna z ich osobowością. Niestety dobry przywódca, tak jak i nauczyciel, musi posiadać ściśle określony zestaw cech. Stawanie się liderem to proces rozwoju konkretnych umiejętności i cech, którego początkiem jest przede wszystkim decyzja i podjęcie niezbędnej pracy.
?Jeśli Twoi ludzie przestali do Ciebie przychodzić, to jest źle. Bo albo się Ciebie boją, albo uważają, że to strata czasu.?
Colin Powell
