Solidna firma, nie jest zbiorem zasobów ludzkich – jest wspólnotą ludzi, pracująca nad realizacją wspólnego celu, która potrzebuje mieć poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności.
Profesor Janusz Hryniewicz, stwierdził na podstawie przeprowadzonych badań, że wciąż tkwimy w zarządczym średniowieczu, w zacofanym feudalizmie. W prawie 70% polskich firm nadal obowiązuje folwarczny system zarządzania [2] – upraszczając można powiedzieć ? zarządzanie przy pomocy „kija i marchewki”. Oznacza to, że duży odsetek właścicieli firm lub ludzie nimi zarządzający, stosują metodę zarządzania opartą na nakazie i egzekwowaniu wykonania zadania pod rygorem utraty premii, czy nawet pracy. W wielu dużych firmach dzieje się podobnie – identycznie jak w przysłowiowym folwarku.
Taki „lider”, a właściwie dyktator, wydaje polecenia, a raczej rozkazuje, nigdy nie zniżając się do wyjaśniania pracownikom czegokolwiek. Stosuje groźby i reprymendy, koncentruje się na przyłapywaniu pracowników na błędach i potknięciach. Działa często emocjonalnie ? jednego dnia jest łaskawy, a innego straszy zwolnieniem. Zamiast skupiać się na rozwiązaniu problemu, robi „wycieczki personalne”. Z kamienną twarzą, nie zawaha się zwolnić 3/4 stanu osobowego firmy? „Wbrew obiegowej opinii nie jest tak, że psychopata nie ma uczuć. On po prostu umie je wyłączyć, kiedy zachodzi taka potrzeba” – mówi Kevin Dutton [3].
Neofolwarczny dyktator jest jak filmowy Hannibal Lecter – bezwzględny, bez lęku, odporny na stres, skupiony na celu, posiadający urok osobisty, pozbawiony empatii, który ze spokojną kalkulacją, w wyrafinowany sposób dokonuje mordu na zmęczonej motywacji podległych pracowników. I być może jego „downsizing” jest w stanie przynieść krótkotrwałe oszczędności, czy optymalizacje, ale ma też swoją cenę – spadające morale, brak identyfikacji z firmą, brak zaangażowania w realizowane zadania, odejścia z pracy najlepszych.
„Najwięcej psychopatów znajdziemy wśród pracowników wyższej kadry zarządzającej, prawników, pracowników mediów, dziennikarzy, policjantów, kapłanów, kucharzy i urzędników administracji państwowej. Psychopaci są nieustraszeni, bezwzględni i skupieni na celu – a jest to zestaw cech niezbędnych, by odnieść sukces w XXI wieku.” – Kevin Dutton.
Zadaniem prawdziwego lidera jest stworzenie spójnego i zaangażowanego zespołu, który podąża w tym samym kierunku, potrafi dobrać odpowiednie zasoby do powierzonego mu celu/zadania. To w pewnym sensie taki dr House, który jest pasjonatem swojej profesji, zaraża innych entuzjazmem, zmusza do myślenia, angażuje pracowników w analizę problemów i podejmowania trudnych decyzji. Zawsze odnosi się do pomysłów pracowników i uzasadnia swoją opinię. Inspiruje innych do osiągnięcia doskonałych wyników, buduje klimat zaufania i współpracy. Wspiera w przypadku niejednoznaczności, czy trudności.
„Gospodarka przeżywa dziś podobnie rewolucyjny moment transformacji jak na przełomie XV i XVI w. Powstaje gospodarka oparta na wiedzy. To ona jest źródłem największych korzyści, ale wymaga odpowiedniej mentalności i kultury organizacyjnej (?) – prof. dr hab. Janusz Hryniewicz.
Morfologia krwi to badanie, które wskazuje budowę, strukturę, różne elementy i czynniki. Pokazuje, czy nasz organizm funkcjonuje we właściwy sposób, prawidłowo?
W dobie gospodarczych transformacji, po tym jak opadł pył i kurz po wdrażaniu i testowaniu różnych koncepcji zarządzania, okresowa morfologia firmowego organizmu w kontekście posiadanych liderów, powinna stać się nie tylko rutynowym badaniem przy zatrudnianiu, a obowiązkową, cykliczną organizacyjną diagnostyką.
[1] cytat z filmu „Poszukiwany, poszukiwana”
[2] „Nieustanne piętno folwarków w zarządzaniu przedsiębiorstwami” – prof. dr hab. Janusz Hryniewicz, socjolog, specjalizuje się w socjologii organizacji, socjologii gospodarki, politologii oraz rozwoju lokalnego. Członek Polskiego Towarzystwa Socjologicznego i Regional Studies Association.
[3] „Mądrość psychopatów” – Kevin Dutton, doktor psychologii społecznej, badacz w Department of Experimental Psychology na Uniwersytecie w Oksfordzie, członek Royal Society of Medicine oraz Society for the Scientific Study of Psychopathy.
