Samo słowo „rywalizacja”, a szczególnie w miejscu pracy kojarzy nam się z wyzwaniem, ciężką pracą czy też wyścigiem „korposzczurów”. Natomiast bez współzawodnictwa zespoły rozwijałyby się dużo wolniej, bowiem rywalizacja jest motorem napędowym do podejmowania działań i wyzwań, aczkolwiek są osoby w których budzi ona duży dyskomfort i stres.
Są osoby, które uwielbiają rywalizację i właśnie pod jej presją osiągają największe sukcesy. Natomiast, są też ludzie, którzy w obliczu współzawodnictwa mają trudność z realizacją celów, a presja ze strony otoczenia jest dla nich nie do przeskoczenia. Warto zwrócić na to uwagę już w procesie rekrutacji.
Mówiąc o rywalizacji trzeba określić, iż może ona stanowić motywator do pracy i klucz do kreatywności bez których zespół nie rozwijałby się efektywnie. Wspomniany rodzaj rywalizacji nazywany jest zdrową rywalizacją, która jest pożądana z punktu widzenia organizacji. W zdrowym współzawodnictwie to pracownik sam dla siebie jest konkurentem – liczy się dla niego poziom wykonania zadania i podnoszenie osobistej skuteczności. Aby utrzymać rywalizację fair play w zespole, trzeba zadbać o to, by każdy z pracowników dostał „nagrodę”. W tym modelu rywalizacja nie polega na konkurowaniu między współpracownikami, a na podnoszeniu efektów pracy.
Natomiast na przeciwległym biegunie mamy rywalizację niezdrową, która prowadzi do motywacji unikowej, polegającej na tym, iż motywatorem wykonania zadań jest to, by zrobić je lepiej od innych. Taki rodzaj motywacji na dłuższą metę prowadzi do wypalenia zawodowego oraz nasila uczucie lęku i podnosi poziom stresu. Wszelkie formy rywalizacji, które nacechowane są walką miedzy pracownikami są rywalizacją niezdrową, która na dłuższą metę może nie sprzyjać rozwojowi organizacji. Niezdrowe współzawodnictwo oznacza to, że pracownik realizuje zadania w taki sposób, by korzyść była tylko dla niego, a zasługi zostały przypisane na jego prywatne konto. Działanie pracownika, które omija interesy wspólne dla organizacji wpływa destrukcyjnie na cały zespół.
Aby zbadać poziom rywalizacji w zespole, jako lider możesz przeprowadzić rozmowy indywidualne, przeprowadzić ankietę anonimową, zaprosić członków zespołu do udziału w warsztatach poświęconych rywalizacji najlepiej prowadzonych przez doświadczonego trenera i co najważniejsze obserwować.
Jak wskazują badania, pracownicy na pierwszym miejscu rywalizują o wynagrodzenia, a na drugim o prestiżowe stanowiska. Biorąc pod uwagę najczęstsze motywy niezdrowej rywalizacji, czyli wynagrodzenie oraz zajmowane stanowiska ustal jasne i konkretne zasady regulujące awans oraz premię i podwyżki. Określ jasno kryteria sukcesu!
Jak widać rywalizacja posiada dwa oblicza. W sytuacjach niezdrowej rywalizacji atmosfera zagęszcza się, a wszyscy kontrolują siebie nawzajem. Takie zachowanie jest kluczem do powstawania konfliktów i nieporozumień.
Kiedy widzimy, że ktoś gra nie fair play lub wprowadza do zespół niezdrową atmosferę należy takie zagadnienie wynieść na światło dzienne i omówić. Sztuka pracy w zespole wymaga umiejętności szanowania zdania innych i respektowania wspólnego dobra. W innym wypadku zespół nie będzie osiągał zadowalających wyników.
