Stylów zarządzania ludźmi w organizacjach jest najprawdopodobniej tyle ilu kierowników. Pewnym jest to, że różnimy się między sobą osobowością, temperamentem, środowiskiem pochodzenia, a także podejściem do innych osób w tym do naszych podwładnych. Wielu naukowców i praktyków świata biznesu od długiego czasu bada zależności związane ze stylami zarządzania i próbuje dokonać ich kategoryzacji.
Wiedza na temat preferowanego stylu/stylów zarządzania jest kluczowa zarówno dla managera jak i dla pracownika, pozwala przewidywać i ułatwia komunikację. Warto więc właśnie z tego powodu zdiagnozować swój preferowany styl przewodzenia ludźmi lub jako pracownik poznać swojego szefa.
Za Blanchardem, który jest ikoną zarządzania, można przytoczyć kolejną znaczącą typologię stylów zarządzania zaproponowaną przez Daniela Golemana, amerykańskiego naukowca:
- styl demokratyczny – uznawany jest z punktu widzenia rozwoju osobistego pracownika za najbardziej pożądany ale przy tym bardzo wymagający od kierownika zaangażowania w sposób prowadzenia zespołu. W stylu demokratycznym liczy się głos każdego pracownika, większość decyzji podejmowanych jest po zapoznaniu się z opinią innych. Oczywiście wymaga to czasu oraz umiejętności słuchania i przyjmowania perspektyw różnych osób. Takie zarządzanie zespołem jest bardzo owocne, gdyż pracownik czuje się wtedy doceniony, ważny, a co za tym idzie współodpowiedzialny. Niestety ze względu na ograniczenia czasowe związane z wysłuchaniem zdania wszystkich, a potem z selekcją informacji (procesem decyzyjnym) nie jest to styl często obierany w praktyce.
- styl wizjonerski – z biznesowego punktu widzenia jest to najbardziej efektywny sposób prowadzenia zespołu. Jak sama nazwa wskazuje polega on na prowadzeniu zespołu w stronę realizacji pewnej wizji, celu zgodnego z polityką organizacji. Zarządzanie po przez cele sprawia, że każdy członek zespołu wie, że jest ważny i zna swoje obowiązki, które pomogą uzyskać wspólny cel. Styl wizjonerski zarządzania wymaga od szefa umiejętności motywowania i takiego prowadzenia zespołu, by był on uważany za autorytet.
- styl trenerski – nazywany po prostu lider = coach. Być pod skrzydłami kierownika o trenerskim stylu zarządzania to ogromny skarb, ponieważ taki szef dba o rozwój zawodowy oraz osobisty swoich pracowników. Kierownik, skupia swoją uwagę na zasobach i deficytach każdego z członków zespołu tak przydzielając zadania, by odpowiadały kompetencją i celom osobistym pracowników. Wadą tego stylu zarządzania zespołu jest niski stopień motywacji zewnętrznej pracowników oraz duża konkurencja miedzy podwładnymi. Jest to też styl czasochłonny, wymagający wysokiego ilorazu inteligencji emocjonalnej oraz zaangażowania, tak by dobór zadań umożliwiał pracownikom sprawdzenie swoich umiejętności w wielu dziedzinach.
- styl afiliacyjny – to sposób zarządzania preferowany przez osoby bardzo empatyczne, ceniące sobie harmonię i techniki efektywnej komunikacji. Przywódca o stylu afiliacyjnym będzie kierował się dobrem zespołu, tak by atmosfera pracy sprzyjała efektywności. W tym sposobie zarządzania zespołem wymaga się aktywność i pomysłowość pracowników, co w efekcie zwiększa kooperację i zaufanie. Natomiast ten styl nie sprawdzi się jeśli cele i zadania nie będą jednoznacznie określone. Spokojna atmosfera, otwartość na kreatywność i empatyczne rozwiązywanie konfliktów, przy źle sprecyzowanych celach i podziale zadań,a także w obliczu mało doświadczonych pracowników może doprowadzić do chaosu i niskiej efektywności.
- styl nakazowy – można go nazwać najbardziej krytykowanym przez podwładnych, ponieważ opiera się on na kontroli i strachu. Kierownik o takim stylu zarządzania, wydaje polecenia i wymaga ich dokładnej realizacji w określonym przez siebie czasie. Wymaga się od pracownika wykonania zadań szybko i poprawnie bez swojego kreatywnego wkładu. To styl realizacji obowiązków w sposób czysto zadaniowy i instrukcyjny. Taki sposób zarządzania kojarzy się z wojskiem, doprowadza często do dużej rotacji pracowników, bo obecnie unikamy robienia w 100% tego co nam nakazują, zostawiając przestrzeń dla własnej kreatywności. Styl nakazowy zarządzania sprawdza się w sytuacjach konfliktowych i na stanowiskach obciążonych stresem.
- styl procesowy – ten styl zarządzania pracownikami charakterystyczny jest dla działów handlowców. Większość działań i decyzji przebiega według określonych procedur i schematów, które realizuje także lider pod naciskiem prawideł całej polityki organizacji. W stylu procesowym zostawia się niewielką przestrzeń dla kreatywności oraz rozwoju osobistego. Duży nacisk kładzie się na wyniki, zapominając czasem o empatii.
Podsumowując, nie znaleziono dotąd idealnego stylu zarządzania członkami zespołów. Każdy z zaprezentowanych styli pasuje do różnego rodzaju zadań i przede wszystkim osobowości pracowników. Dobry manager to taki, który dopasowuje styl zarządzania do rodzaju obowiązków i kompetencji/potrzeb pracowników.
